Suriye'de 61 yıllık Baas rejimi, 27 Kasım'da başlayan operasyonun ardından 8 Aralık'ta sona erdi. Devrik lider Beşar Esad, Rusya'ya kaçarken, herkes Esad'ın bu kadar kısa sürede nasıl devrildiğini merak etti. Washington Post gazetesi, Baas rejiminin sonunu getiren harekatın detaylarını yayınladı.

HTŞ'nin Dört Yıllık Planı

Heyet Tahrir Şam (HTŞ) mensubu Musa Elesad, gazeteye yaptığı açıklamada, sahada güç dengesini değiştirecek saldırı planına 4 yıldır hazırlandıklarını belirtti. Elesad, hazırlanan planı HTŞ'nin sene başında Türkiye'ye sunduğunu ve Ankara'nın plana prensipte onay verdiğini ifade etti. Türkiye'nin başlangıçta çatışmaya engel olmak istediğini, ancak daha sonra Türk yetkililerin İdlib'deki gerginliği son ana kadar azaltmaya çalıştığını ve bölgeyi koruduğunu da sözlerine ekledi. Elesad, Türkiye'nin Suriye rejiminin ve Rusya'nın bölgedeki belirsizliğin sürdürülemez olduğunu anladığını ve bu durumun tehlikelerini vurguladığını da belirtti. Planın detayları ve uygulanabilirliği konusunda uzun süreli görüşmeler yapıldığını ve HTŞ'nin stratejik hedefleri doğrultusunda hareket ettiğini kaydetti. Bu işbirliğinin başarılı olmasının sebeplerinden birinin HTŞ'nin uluslararası örgütlerle olan bağlarının zayıf olması ve daha çok bölgesel bir aktör olması olduğunu da ekledi.

Astana Görüşmeleri ve Türkiye'nin Uyarısı

11 Kasım'da başlatılan Astana görüşmeleri dönüm noktası oldu. Ankara, bu toplantıda Suriye rejimi ve Rusya'yı uyardı. Elesad, Türkiye'nin Esad ve Moskova'ya bölgedeki belirsizliğin sürdürülemeyeceğini ilettiğini söyledi. Bir Türk yetkilinin rejimi ve destekçilerini, İdlib'deki sivillere ve sivil altyapıya yönelik saldırılara devam etmeleri halinde muhaliflerden karşılık görecekleri konusunda uyardığını belirtti. Görüşmelerin detaylarına inildiğinde, Türkiye'nin Suriye'deki durumu istikrara kavuşturmak için somut adımlar atmaya hazır olduğunu ve bunun için çeşitli seçenekler üzerinde durduğunu ortaya koymuştur. Türkiye'nin bu konuda hassasiyet göstermesi, Suriye'nin komşusu ve bölgesel güvenlik açısından önemli bir aktör olmasıyla açıklanabilir.

Operasyonun Başlaması ve Esad'ın Son Çabaları

HTŞ'nin sunduğu plana Türkiye'den yeşil ışık Astana zirvesinden sonra geldi. 26 Kasım'da İsrail ve Hizbullah arasında ateşkes ilan edilince, Hizbullah güçlerinin Suriye cephesine geri dönmesinden endişe eden HTŞ, operasyonu başlattı. Beşar Esad ise Moskova'ya kaçmadan önce son bir umut olarak Türkiye ile iletişim kurmaya çalıştı. Esad, muhaliflerin operasyonu durdurma ihtimalini düşündüğünü, bu nedenle Türkiye ile görüşmek istediğini belirtti. Ancak Türk yetkililerden alınan bilgiye göre, Esad'ın işi tamamen bitmişti ve Arap Ligi toplantısı bu yüzden ertelenmişti. Esad rejiminin iktidarlığının son günlerinde İran'ın gücünü azaltmak için uğraştığı ve bu nedenle Tahran'ı kızdırdığı, İran'ın ise olay sonrası askerlerini ve diplomatlarını tahliye etmeye başladığı belirtildi. Bu durum, İran'ın bölgedeki etkisinin azalması ve Suriye'deki yeni düzenin oluşması için uygun bir zemin hazırlamıştır. Türkiye'nin bu süreçte oynadığı rol, bölgesel dengelerin yeniden şekillenmesinde önemli bir etken olmuştur.